Νότια Τριφυλία: Ανθρώπινη παρουσία από τά Παλαιολιθικά χρόνια

 Στην περιοχή του Βρωμονερίου στην νότια Τριφυλία έχουν βρεθεί τα παλαιότερα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην Μεσσηνία. Πρόκειται για λίθινα εργαλεία που χρονολογούνται στην Μέση Παλαιολιθική εποχή.

 Στην ίδια περιοχή υπάρχει Προϊστορική Ακρόπολη στον Κάναλο με συνεχή κατοίκηση στα Νεολιθικά χρόνια και την εποχή του Χαλκού. Επίσης έχει βρεθεί Προϊστορικός ταφικός τύμβος.

Βρωμονέρι: Ανθρώπινη παρουσία από την Μέση Παλαιολιθική εποχή

 Ανάμεσα στα έτη 1994 και 1997 κλιμάκιο του Αμερικάνικου Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (Pylos Regional Archeological  Project) διενήργησε επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες στην ευρύτερη περιοχή της Νότιας Τριφυλίας.

 Κατά την διάρκεια αυτών των ερευνών συνελέγησαν πάνω από 1000 λίθινα εργαλεία. Το μεγαλύτερο μέρος των ευρημάτων αυτών ανήκων στην Νεολιθική και εποχή του Χαλκού με ένα σημαντικό ποσοστό των εργαλείων να είναι κατασκευασμένα από οψιδιανό που προέρχεται από το νησί της Μύλου.

 Ωστόσο η έρευνα στην περιοχή του Βρωμονερίου στην Νότια Τριφυλία αλλά και του Ρωμανού μερικά χιλιόμετρα στα νότια απέδωσε λίθινα εργαλεία της Παλαιολιθικής εποχής.

 Στην περιοχή του Βρωμονερίου και σε κοντινή απόσταση από την ακτογραμμή συνελέγησαν 124 λίθινα εργαλεία. Η εξέταση των ευρημάτων που έγινε με μεθόδους υπεριώδους ακτινοβολίας έδωσε χρονολόγηση στην Μέση Παλαιολιθική εποχή, -170000 έως -70000.

Βρωμονέρι Τριφυλία: Εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής εποχής που έχουν βρεθεί στην περιοχή Βρωμονερίου Τριφυλίας από το Αμερικάνικο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Τα εργαλεία ταυτίζονται με τον Μουστέριο πολιτισμό, ο οποίος συνδέεται με τον άνθρωπο του Νεάντερταλ (homo neandertalensis). Χρονολόγηση: -170000 έως -70000

 Χρονολογικά και μορφολογικά τα εργαλεία ταυτίζονται με τον Μουστέριο πολιτισμό, ο οποίος συνδέεται με τον άνθρωπο του Νεάντερταλ (homo neandertalensis). 

 Τα ευρήματα αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά γιατί είναι μακράν τα αρχαιότερα ίχνη Ανθρώπινης παρουσίας στην Τριφυλία αλλά και στην Μεσσηνία. Ανθρώπινη παρουσία που επεκτείνετε πολύ παλαιότερα απ΄ότι μέχρι πρόσφατα πιστευόταν για την περιοχή.

Αριστερά: Η θέση στο Βρωμονέρι όπου βρέθηκαν τα ευρήματα της Παλαιολιθικής εποχής.
Δεξιά: Γεωλογικός χάρτης της Νότιας τριφυλίας. Στις θέσεις 128 (Βρωμονέρι) και 118 (Ρωμανός) βρέθηκαν εργαλεία της Μέσης Παλαιολιθικής εποχής που αποτελούν τα παλαιότερα ίχνη  ανθρώπινης παρουσίας στην Μεσσηνία.

Κάναλος: Ένα σημαντικό προϊστορικό κέντρο

 Νότια του Βρωμονερίου βρίσκεται η Προϊστορική Ακρόπολη του Κάναλου. Η θέση Κάναλος βρίσκεται περίπου 2½ χλµ. Ν∆. της  κωµοπόλης των Γαργαλιάνων, και 2 χλµ. δυτικά της θάλασσας. Η γύρω περιοχή, αν και κατάφυτη από ελαιόδενδρα και κυπαρίσσια, έχει διαφορετική σύσταση εδάφους όντας αµµώδης, σε αντίθεση µε το κοκκινόχωµα που χαρακτηρίζει την πεδιάδα των Γαργαλιάνων.

 Οι επιφανειακές έρευνες κατέγραψαν το γνωστό στους ντόπιους τύµβο του Κάναλου. 

Ευρήµατα πώρινων πλακών ανήκουν σε προϊστορικά τείχη, που ανήκουν στην ακρόπολη η οποία κατοικήθηκε από την Νεολιθική εποχή ως τους ιστορικούς χρόνους. 

 Σε απόσταση 400µ. νοτιανατολικά της ακροπόλεως, βρέθηκε τύµβος ο οποίος έχει διάµετρο περίπου 9µ. και ύψος 4µ. Είναι κατασκευασµένος µε µεγάλους λίθους στη νότια πλευρά του και ανήκει στη ΜΕ περίοδο, -2200 έως -1700,

Άποψη της Προϊστορικής Ακρόπολης του
Κάναλου Γαργαλιάνων στην νότια Τριφυλία

 Το 1982 στα νότια του τύµβου του Κάναλου ισοπεδώθηκε ένα τυµβοειδές έξαρµα, µε αποτέλεσµα να αποκαλυφθούν σε όλη την έκταση τεράστιες πλάκες που ήταν οι καλυπτήριες πλάκες των προϊστορικών τάφων. Σε όλο τον χώρο βρίσκονταν διασκορπισµένα όστρακα ΜΕ -ΥΕ αγγείων και οστά.

 Σε δύο ανασκαφικές έρευνες κατά τα έτη 2007 και 2008 στην περιοχή του Κανάλου, αποκαλύφθηκε νεκροταφείο λακκοειδών τάφων ολοκληρωτικά συλημένο, καθώς και τα λείψανα οχύρωσης και κτισμάτων Μεσοελλαδικών χρόνων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν και κατά τη Μυκηναϊκή εποχή.

 Η ανασκαφική έρευνα βρίσκεται ακόμη στην αρχή και ευτυχώς πρόκειται να συνεχιστεί στο άμεσο μέλλον καθότι η Ακρόπολη του Κάναλου θεωρείτε σημαντικός αρχαιολογικός χώρος και αποτελεί προτεραιότητα για την Αρχαιολογική υπηρεσία. 


Λεύκη: Νεκροταφείο Μεσοελλαδικών Τύμβων

 Η Λεύκη είναι χωριό της Τριφυλίας και βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα νοτίως των Γαργαλιάνων. Εδώ εντοπίστηκαν στην θέση Κάλδαμος, Τύµβοι της Μεσοελλαδικής περιόδου, -2200 έως -1800. Βεβαιώθηκε η ύπαρξη 5 Τύμβων, ενώ εικάζεται ότι υπάρχουν και περισσότεροι.
 Ο οικισµός στον οποίον ανήκουν οι τύµβοι είναι πιθανόν η Προϊστορική θέση του Κάναλου.
Ο τύµβος 1: που καταστράφηκε σε µεγάλο βαθµό κατά τη διάνοιξη κοινοτικού δρόµου, είχε διαστάσεις 10Χ8Χ2µ. περίπου. 
Την ύπαρξή του βεβαίωσαν αµµολιθικές πλάκες, χαρακτηριστικές των τύµβων αυτών. Αναφέρεται εύρεση οστών. 
Τύµβος 2: ο εν λόγω τύµβος σήµερα δεν σώζεται σε καθόλου καλή κατάσταση λόγω της δηµιουργίας ενός αλωνιού, που κατάστρεψε το Β. τµήµα του, ενώ και το Ν. τµήµα του έχει υποστεί ζηµιές. Οι εκτιµώµενες διαστάσεις του είναι 13µ. διάµετρος και 3µ. ύψος.
 Οι νεότερες καταστροφές στο µνηµείο αυτό έφεραν στο φως δύο κατασκευές, κιβωτιόσχηµοι τάφοι µάλλον. 
Τέλος εντοπίστηκαν πολλές πλάκες, όπως και στον προηγούµενο. ∆εν αναφέρεται τίποτα σχετικό µε ύπαρξη οστών ή κεραµικής. 

Λεύκη Τριφυλίας, από το νεκροταφείο των Τύμβων της Μεσοελαδικής περιόδου, -2200 έως -1800:
Αριστερά: Ο κατεστραμμένος από την διάνοιξη κοινοτικού δρόμου Τύμβος 3
Δεξιά: Ο κατεστραμμένος Τύμβος 1

Τύµβος 3: οι διαστάσεις που δίνονται είναι 16Χ13Χ5µ., ενώ βρέθηκαν µερικές πλάκες, όπως  και παραπάνω, ενώ έχουν καταγραφεί όστρακα και τµήµατα πίθου.
Τύµβος 4: έχει καταστραφεί από τη δηµιουργία ενός αλωνιού και τη διάνοιξη κοινοτικής οδού. Πρόκειται για µεγάλο µνηµείο µε διαστάσεις 25Χ15Χ5µ. περίπου, στο οποίο εντοπίστηκαν πολλές από τις χαρακτηριστικές «καλυπτήριες πλάκες», τάφος Ελληνιστικής ή Ρωµαϊκής περιόδου και αναφέρεται εύρεση οστράκων και τµηµάτων πίθου. 
Τύµβος 5: δεν διασώζονται ίχνη του τύµβου αυτού, για τον οποίον δίνονται οι εξής διαστάσεις 13Χ10Χ5µ. περίπου, ενώ αναφέρεται ότι καταστράφηκε από τη δηµιουργία αλωνιού και ότι βρέθηκαν όστρακα και τµήµατα πίθου.

Λεύκη Τριφυλίας: Αριστερά ο Τύμβος 5 και δεξιά ο Τύμβος 4

ΠΗΓΗ¨:ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ        ΜΕΣΣΗΝΙΟΣ

•