Ο Κλαύδιος Αιλιανός (περ. 170-235 μ.Χ.), Ρωμαίος στην καταγωγή, στο έργο του Ποικίλη Ἱστορία, που σώζεται τμηματικώς μόνο, περιλαμβάνει ανεκδοτολογικές διηγήσεις με ηθικολογικές προεκτάσεις.Στο παρακάτω απόσπασμα ο Αιλιανός αναφέρεται στον τύραννο Διονύσιο Β΄, που κυβέρνησε την πόλη των Συρακουσών από το 367 έως το 345 π.Χ.
Διονύσιος ὁ δεύτερος τὴν ἀρχὴν εἶχεν εὖ μάλα περιπεφραγμένην. Ναῦς μὲν ἐκέκτητο οὐκ ἐλάττους τῶν τετρακοσίων, πεζῶν δὲ δύναμιν ἐς δέκα μυριάδας, ἱππεῖς δὲ ἐννεακισχιλίους. Ἡ δὲ πόλις τῶν Συρακοσίων λιμέσιν ἐκεκόσμητο μεγίστοις, καὶ τεῖχος αὐτῇ περιεβέβλητο ὑψηλότατον. Εἶχε δὲ καὶ συμμάχους παμπόλλους. Καὶ τούτοις ἐπιθαρρῶν ὁ Διονύσιος ἀδάμαντι δεδεμένην ᾤετο τὴν ἀρχὴν κεκτῆσθαι. Ἀλλ’ οὗτός γε εἶδε καὶ τοὺς υἱοὺς βιαίως ἀποσφαγέντας καὶ τὰς θυγατέρας ἀναιρεθείσας. Οὐδεὶς δὲ τῶν ἀπ’ αὐτοῦ ταφῆς τῆς νομιζομένης ἔτυχεν· οἱ μὲν γὰρ ζῶντες κατεκαύθησαν, οἱ δὲ κατατμηθέντες ἐς τὴν θάλατταν ἐξερρίφησαν. Αὐτὸς δὲ ἐν πενίᾳ διάγων κατέστρεψε τὸν βίον γηραιός. Καὶ ἦν δεῖγμα οὐ τὸ τυχὸν τοῖς ἀνθρώποις ἐς σωφροσύνην καὶ τρόπου κόσμον ἡ τοῦ Διονυσίου ἐς οὕτω ταπεινὰ μεταβολή.
Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 6.12 (διασκευή)
Στατήρας του Κρότωνα, πόλης που κατέλαβε ο Διονύσιος στο πλαίσιο της επεκτατικής πολιτικής του (350 π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας)
Γλωσσικά σχόλια
εὖ μάλα περιπεφραγμένην (μτχ. παρακ. ρ. περιφράσσομαι)
πολύ καλά προστατευμένη (πβ. ν.ε.: περίφραξη, φράγμα, απόφραξη)
ναῦς (αιτ. πληθ. ουσ. ἡ ναῦς, τῆς νεώς) ἐκέκτητο (οριστ. υπερσ. ρ.κτάομαι, κτῶμαι) οὐκ ἐλάττους (συγκρ. βαθ. επιθ. ὁ ὀλίγος, ἡ ὀλίγη, τὸ ὀλίγον) τῶν τετρακοσίων
είχε στην κατοχή του περισσότερα από τετρακόσια (πολεμικά) πλοία (πβ. ν.ε.: νηολόγιο, νηογνώμονας, νηοπομπή, ναυτικός)
ἐς δέκα μυριάδας
μέχρι εκατό χιλιάδες (πβ. ν.ε.: εκατομμύριο)
ἱππεῖς ἐννεακισχιλίους εννέα χιλιάδες ιππείςλιμέσιν (δοτ. πληθ. ουσ. ὁ λιμήν, τοῦ λιμένος) ἐκεκόσμητο (γ΄ εν. οριστ. υπερσ. ρ. κοσμέομαι, κοσμοῦμαι) μεγίστοις
είχε στολιστεί (πβ. ν.ε.: κοσμητικός, διάκοσμος) με πολύ μεγάλα λιμάνια (πβ. ν.ε.: λιμενικός, ελλιμενίζομαι)
τεῖχος αὐτῇ περιεβέβλητο (γ΄ εν. οριστ. υπερσ. ρ. περιβάλλομαι)
είχε χτιστεί γύρω της τείχος (πβ. ν.ε.: περιβάλλον, περίβλημα, περίβολος)
τούτοις ἐπιθαρρῶν (μτχ. ενεστ. ρ. ἐπιθαρρέω, ἐπιθαρρῶ)
έχοντας εμπιστοσύνη σε αυτά (πβ. ν.ε.: θαρραλέος, αναθαρρεύω, θρασύς)
ἀδάμαντι δεδεμένην (μτχ. παρακ. ρ. δέομαι / δοῦμαι) ᾤετο (οριστ. παρατ. ρ. οἴομαι / οἶμαι) τὴν ἀρχὴν κεκτῆσθαι
πίστευε ότι η εξουσία του ήταν πολύ σταθερή (πβ. ν.ε.: δετός, άδετος, δέμα)
τοὺς υἱοὺς βιαίως ἀποσφαγέντας (μτχ. παθ. αορ. β΄ ρ. ἀποσφάττομαι ή ἀποσφάζομαι) τους γιους του να σφαγιάζονταιτὰς θυγατέρας ἀναιρεθείσας (μτχ. παθ. αορ. α΄ ρ. ἀναιρέομαι, ἀναιροῦμαι)
τις κόρες του να εκτελούνται (πβ. ν.ε.: αναίρεση, αναιρετικός)
οὐδεὶς τῶν ἀπ’ αὐτοῦ ταφῆς τῆς νομιζομένης ἔτυχεν κανείς από τους δικούς του δεν τάφηκε όπως έπρεπεκατεκαύθησαν (οριστ. παθ. αορ. α΄ ρ. κατακαίομαι ή κατακάομαι)
κάηκαν (πβ. ν.ε.: καύση, καύσιμο, άκαυστος)
κατατμηθέντες (μτχ. παθ. αορ. α΄ ρ. κατατέμνομαι) ἐς τὴν θάλατταν ἐξερρίφησαν (οριστ. παθ. αορ. β΄ ρ. ἐκρίπτομαι)
αφού τους κομμάτιασαν, τους πέταξαν στη θάλασσα (πβ. ν.ε.: ρίψη, απόρριψη, απορρίμματα)
ἐν πενίᾳ διάγων κατέστρεψε τὸν βίον τελείωσε τη ζωή του μες στη φτώχειαἦν δεῖγμα οὐ τὸ τυχόν
ήταν σπουδαίο παράδειγμα (πβ. ν.ε.: δειγματοληψία, επίδειξη)
ἐς τρόπου κόσμον για την καλή συμπεριφοράἡ τοῦ Διονυσίου ἐς οὕτω ταπεινὰ μεταβολή η τόσο ταπεινωτική κατάληξη του Διονυσίου
Ερμηνευτικά σχόλια
Διονύσιος δὲ ὁ δεύτερος: Γιος του Διονυσίου Α΄, τον οποίο διαδέχθηκε το 367/366 π.Χ. σε ηλικία περίπου τριάντα χρονών. Ήταν άνθρωπος με αδύναμο χαρακτήρα, άπειρος στην άσκηση της εξουσίας, αλλά και ιδιαίτερα καλλιεργημένος. Φιλοξένησε στην αυλή του ανθρώπους των τεχνών και των επιστημών, ενώ και ο ίδιος έγραψε ποίηση και ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία. Δέχτηκε μάλιστα να εφαρμόσει τις θεωρίες του Πλάτωνα για τη διακυβέρνηση, αλλά, και τις δύο φορές που προσκάλεσε τον Αθηναίο φιλόσοφο, αθέτησε τις υποσχέσεις του και τον απέπεμψε. Το 356 π.Χ. ανετράπη από τον Δίωνα και κατέφυγε στους Επιζεφύριους Λοκρούς (στην Ιταλία), όπου έμεινε έως το 347/346 π.Χ., οπότε και ανακατέλαβε την εξουσία κατόπιν προδοσίας. Τελικά εκδιώχθηκε από τους Συρακουσίους με τη βοήθεια των Κορινθίων και πέθανε στην Κόρινθο σε βαθιά γεράματα μισότυφλος, φτωχός και περιφρονημένος.
posted from Bloggeroid
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου