23 Σεπτεμβρίου 1821. Οι Έλληνες παίρνουν την Τρίπολη.
Η Επανάσταση αποκτά οντότητα!
Η Πτώση της Τριπολιτσάς
Με την άλωση της Τρίπολης, 6 μήνες μετά την έκρηξη της Επανάστασης, οι επαναστάτες πέρνουν το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Πελοπόννσο, την έδρα του Μόρα-Βαλεσί και περίπου 20 χιλιάδων Τούρκων υπαλλήλων, στρατιωτικών και λαού. Η πολιορκία της Τρίπολης δεν ήταν εύκολη υπόθεση για τους επαναστάτες που πολεμούσαν με σπαθιά, γκράδες και με ένα μοναδικό παμπάλαιο κανόνι, έναντι 30 μοντέρνων κανονιών που είχαν οι Τούρκοι.
Η πολιορκία σώθηκε για τους Έλληνες με τις μεγάλες νίκες στο Βαλτέτσι, στις 12 Μαϊο και στα Δολιανά στις 18 Μαίου, αλλά και από τους θριάμβους του Ανδρούτσου στο Χάνι της Γραβιάς στις 5 Μαίου, και των Γκούρα και Διοβουνιώτη στα Βασιλικά στις 26 Αυγούστου, που σταμάτησαν τις μεγάλες Τουρκικές ενισχύσεις που κατευθύνονταν στην Τρίπολη.
Την πτώση της Τρίπολης βοήθησε σημαντικά ο φυσικός αποκλεισμός της πόλης από μιά βαθειά τάφρο, τη Γράνα, την οποίαν διέταξε να κατασκευαστεί ο ουσιαστικός αρχηγός της πολιορκίας (τυπικά, αρχηγός ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης) με την οποίαν απεκόπη κάθε εισαγωγή τροφίμων στην πόλη .
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, ημέρα Παρασκευή, ο Μανώλης Δούνιας από τον Πραστό Κυνουρίας μαζί με δύο συντρόφους του αναρριχήθηκε στα τείχη της πόλης που έφθαναν τα πεντέμισι μέτρα ύψος και εισήλθε στην Τριπολιτσά, εκμεταλλευόμενος τη γνωριμία του με τον φύλακα του προμαχώνα. Αφού τον εξουδετέρωσε, άνοιξε την Πύλη του Μυστρά και οι Έλληνες επαναστάτες εισόρμησαν στην πόλη. Επακολούθησε άγρια σφαγή του πληθυσμού και πλιάτσικο. «Το ασκέρι, όπου ήτον μέσα, το Ελληνικόν, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άνδρες, τριάντα δύο χιλιάδες, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς. Ένας υδραίος έσφαξε ενενήντα. Έλληνες εσκοτώθηκαν εκατόν» γράφει στα Απομνημονεύματά του ο Κολοκοτρώνης.
Η Άλωση της Τρίποληςς ήταν σταθμός στην εξέλιξη της Επανάστασης. Ολόκληρη η Πελοπόννησος ήταν πιά στα χέρια των Ελλήνων, εκτός από τα φρούρια της Πάτρας, Μεθώνης, Κορώνης και Ναυπλίου, τα οποία πολιορκούνταν.
Ο Εθνικός ποιητής Σολωμός αφιέρωσε πολλούς στίχους του Ύμνου προς την Ελευθερίαν στην πολιορκία και την άλωση της Τρίπολης.
Η Σφαγή Της Τριπολιτσάς
Η σφαγή που ακολούθησε την κατάληψη της πόλης από τον στρατό του Κολοκοτρώνη ήταν τρομακτική: επί τρεις ημέρες οι Έλληνες σφαγίαζαν τους αμάχους Τούρκους και Εβραίους, τις γυναίκες, τα παιδιά και τα βρέφη, υ7 προηγουμένως βασάνισαν, εκπαραθύρωσαν, έκαψαν και λεηλάτησαν. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, υπολογίζεται ότι θανατώθηκαν 2.000 Εβραίοι και 30.000 Τούρκοι. Κατά τον J. M. Wagstaff τα θύματα αριθμούσαν "ανάμεσα σε 10000 και 15000". Κατά την Σύγχρονο Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη οι σφαγιασθέντες ανέρχονταν σε περίπου 12.000. Σύμφωνα με τον συνεκδότη της Encyclopedia Americana Thomas Gamaliel Bradford τα θύματα ήταν 8.000, ενώ κατά τον Τόμας Κέρτις τα θύματα ήταν 6.000.
Οι Τούρκοι προσπάθησαν ν’ αντισταθούν αλλά μάταια. Μερικοί κλείστηκαν στην Μεγάλη Τάπια, την ακρόπολη δηλαδή, άλλοι στο τουρκικό σχολείο και πολλοί οχυρώθηκαν στα σπίτια τους. Ελάχιστοι παραδόθηκαν. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν ή «εκάησαν μέσα εις αυτά με της φαμίλιαις των παρά να παραδοθούν εις τους δούλους των». Ο Δελήμπασης (αρχηγός του ιππικού) του Χουρσίτ έβαλε φωτιά στο σαράι για να κάψει τα χαρέμια αλλά οι Έλληνες πρόλαβαν να σβήσουν την φωτιά και οι γυναίκες των πασάδων παραδόθηκαν στην φύλαξη του Πετρόμπεη. Όλοι οι Τούρκοι αρχηγοί αιχμαλωτίστηκαν. Αλλά το πλήθος των Τούρκων έμελλε να σφαγεί ανηλέητα.
«Ήτον ημέρα καταστροφής, πυρκαϊάς, λεηλασίας και αίματος. Άνδρες, γυναίκες, παιδία, όλοι απέθνησκαν......η δε δίψα της εκδικήσεως κατεσίγαζε την φωνήν της φύσεως. Εν ταις οδοίς, εν ταις πλατείαις, παντού δεν ηκούοντο ειμή μαχαιροκτυπήματα, πυροβολισμοί, πάταγοι κατεδαφιζομένων οικιών εν μέσω φλογών, φρυάγματα οργής και γόοι θανάτου• εστρώθη το έδαφος πτωμάτων......εφαίνοντο δε οι Έλληνες ως θέλοντες να εκδικηθώσιν εν μια ημέρα αδικήματα τεσσάρων αιώνων. Οι δε εν Τριπολιτσά Εβραίοι......όλοι κατεστράφησαν». Αυτή είναι η αφήγηση της σφαγής κατά τονΤρικούπη.
«Γυναίκες...νεανίδες...βρέφη...νέοι, γέροντες, άντρες, ανάμικτοι κατέκειντο θέαμα βαρυπενθές, και οιονεί διεμαρτύροντο κατά της διαιρούσης την ανθρωπότητα πολιτικής τυραννίας και θρησκευτικής ετεροδοξίας. Ιδίως δε η εκ της πύλης των Καλαβρύτων μέχρι του σατραπείου λεωφόρος από λιθοστρώτου μετεσχηματίσθη, ιν’ είπωμεν, εις πτωματόστρωτον, και ουθ’ ο πεζός, ουθ’ ο ίππος επάτει επί της γης, αλλά επί πτωμάτων». Είναι η εικόνα που δίνει οΦιλήμων.
Και οι αυτόπτες. Κολοκοτρώνης : «Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη...Το ασκέρι όπου ήτον μέσα, το ελληνικό, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άντρες, τριάνταδύο χιλιάδες». Φωτάκος :«Ακόμα και τώρα έρχεται στο νού μου το λιάνισμα και το τρίξιμο των κοκκάλων και ανατριχιάζω. Τους επαρακάλεσα να παύσουν την σφαγή αλλά δεν εκατόρθωσα τίποτα, μάλιστα εφοβήθηκα μη μου δώσουν και εμένα καμία πληγήν. Τόσην ήτο η μέθη των δια να σκοτώνουν Τούρκους...» Raybaud (ο μόνος αυτόπτης από τους ξένους συγγραφείς): «σ’ ένα μόνο νόμο υπάκουαν, σ’ αυτόν της καταστροφής• σ’ ένα σύνθημα, της σφαγής»
Πλην του Φωτάκου «πολλοί καπεταναίοι και άλλοι Έλληνες από φιλανθρωπίαν ήθελαν να σώσουν κανένα Τούρκον». Κατά τον Raybaud οι Κολοκοτρώνης και Γιατράκος προσπάθησαν να σταματήσουν την σφαγή και οι Ρόδιος, Πάτροκλος και κάποιοι Πελοποννήσιοι χωρικοί έσωσαν Τούρκους. Μάταιες όμως ήταν οι προσπάθειες των αρχηγών. Τρεις μέρες κράτησε η σφαγή και η λεηλασία. Στις 26 Σεπτεμβρίου, για να σταματήσει το κακό, ο Κολοκοτρώνης διόρισε αστυνόμο τον Ανδρέα Παπαδιαμαντόπουλο και του έδωσε 200 άνδρες ώστε «να περιέρχεται έσωθεν της πολιτείας εις τους δρόμους και εις τα οσπήτια και εις ταις πόρταις δια να μη ακολουθούν αταξίαι, αρπαγαί, και φερσίματα αλλόκοτα από τους ατάκτους, τους οποίους να παιδεύη αυστηρώς».
Την τρίτη μέρα θανατώθηκαν όσοι Τούρκοι είχαν καταφύγει πεινασμένοι στο στρατόπεδο των Ελλήνων πριν από την άλωση. Η δε λεηλασία ήταν τόσο δεινή«ώστε αι πλείσται των οικιών εγυμνώθησαν και αυτής της ξυλώσεώς των».
Ο αριθμός των ελληνικών απωλειών κατά την άλωση ποικίλλει κατά τους συγγραφείς : από 100 έως 700. Εξ ίσου μεγάλη αμφισβήτηση υπάρχει για τον αριθμό των Τούρκων και Εβραίων που εξοντώθηκαν. Οι αριθμοί του Κολοκοτρώνη και του Παπατσώνη (32.000 και 30.000) θεωρούνται υπερβολικοί. Ο Τρικούπης και ο Φιλήμων υπολογίζουν τα θύματα σε 10.000, αριθμό που ο Σιμόπουλος θεωρεί πλησιέστερο προς την αλήθεια.
Περίπου εκατό Ευρωπαίοι αξιωματικοί παρακολούθησαν τις σφαγές στην Τριπολιτσά. Ο William St. Clair, ο οποίος αναφέρει στο βιβλίο του πολλούς αξιωματικούς αυτόπτες μάρτυρες αναφέρει: «Πολύ πάνω από δέκα χιλιάδες Τούρκοι πέθαναν. Αιχμάλωτοι τους οποίους υποπτευόταν οι Έλληνες ότι έκρυβαν τα χρήματά τους βασανίστηκαν βίαια. Τους ξερίζωσαν χέρια και πόδια και τους σούβλισαν αργά πάνω σε φωτιές. Άνοιγαν τις κοιλιές των εγκύων γυναικών, τους έκοβαν τα κεφάλια και έβαζαν κεφάλια σκυλιών ανάμεσα στα πόδια τους. Από την Παρασκευή ως την Κυριακή ο αέρας ήταν γεμάτος από κραυγές. Ένας Έλληνας καυχάτο ότι έσφαξε ενενήντα αμάχους. Οι Eβραίοι της πόλης υπέστησαν συστηματικούς βασανισμούς ... Επί εβδομάδες μετά λιμοκτονούντα παιδιά Τούρκων που έτρεχαν αβοήθητα μέσα στα χαλάσματα σφαγιάσθηκαν και πυροβολήθηκαν από ενθουσιώδεις Έλληνες... Όλα τα πηγάδια μολύνθηκαν από τα πτώματα που είχαν πέσει μέσα». Η περιγραφή αυτή είναι απόσπασμα αναφοράς που έδωσε ο Γκόρντον στον Βρετανό υγειονομικό υπάλληλο Jos. Thomas στη Ζάκυνθο το Νοέμβριο του 1821. Στην ίδια αναφορά προσθέτει ως υστερόγραφο: "Ξέχασα να αναφέρω ότι όλοι οι Εβραίοι κάτοικοι της Τριπολιτσάς, περίπου χίλιοι, ... βασανίστηκαν και μετά κάηκαν ζωντανοί χωρίς καμία εξαίρεση". Ο ιστοριοδίφης Κ. Σιμόπουλος χαρακτηρίζει την αναφορά του Γκόρντον ως "συρροή ανακριβειών". Οι ωμότητες που περιγράφει - με τα κεφάλια σκύλων κτλ - ήταν αποκλειστικά τουρκικές πολεμικές συνήθειες. Εξ άλλου είναι εξακριβωμένο ότι οι περισσότεροι Τούρκοι φονεύθηκαν με πυροβολισμούς διότι λόγω της θανατηφόρας επιδημίας που είχε ενσκήψει στην πόλη, οι Έλληνες φοβούνταν να τους πλησιάσουν. (Για τον ρόλο του Γκόρντον στην Ελλάδα βλ. Τόμας Γκόρντον).
Ο εκ των θεμελιωτών του φιλελληνικού κλίματος στην Δυτική Ευρώπη, περιηγητής και ιστορικός Φρανσουά Πουκεβίλ δε διστάζει να γράψει ότι «μονάχα αν βάλει κανείς στον νου τους τις χειρότερες βιβλικές καταστροφές όπου σφάζανε ακόμη και τα κατοικίδια ζώα, θα έχει μια πιο πιστή εικόνα της σφαγής της Τριπολιτσάς».
Κατά την άλωση, μεταξύ άλλων σφαγιάστηκε ο προεστός της Τριπολιτσάς Σωτηράκης ή Σωτήρος Κουγιάς που βρισκόταν με την οικογένειά του στην πόλη. Ο Κουγιάς (που σκοτώθηκε από τον οπλαρχηγό Γ. Δαγρέ) θεωρήθηκε ένοχος για προδοσία, όπως αναφέρει ο Φωτάκος, ενώ ο Ν. Σπηλιάδης διαψεύδει αυτή την κατηγορία. Η σύζυγος του Κουγιά επέζησε.
Κατά τον Π. Πατρών Γερμανό, που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για παράδοση της πόλης, κατά την άλωση σκοτώθηκαν και 200 Αλβανοί, ενώ πλήθος γυναικόπαιδα μουσουλμάνων διασκορπίστηκαν στην Πελοπόννησο ως αιχμάλωτοι. Επίσης αναφέρει τη διάσωση των προκρίτων Τούρκων και των χαρεμιών τους. Ο ίδιος δεν αναφέρεται σε γενική σφαγή.
Πηγή:
Wikipedia.org
posted from Bloggeroid
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου