Επαναπατρισμός βυζαντινού χειρογράφου από το Μουσείο | J. P. Getty | στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου Όρους

Το βυζαντινό χειρόγραφο, το οποίο επαναπατρίστηκε στις 11.9.2014 με ενέργειες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, προέρχεται από τη Ιερά Μονή Διονυσίου του Αγ. Όρους. 

Εκλάπη την άνοιξη του 1960 και το 1983 αποκτήθηκε από το Μουσείο J. P. Getty στο Malibu της Καλιφόρνιας αφού προηγουμένως είχε περιέλθει σε ιδιωτικές συλλογές. 

Πρόκειται για περγαμηνό κώδικα (Τετραευάγγελο), 12ου αι. (1333), από εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο αρχικώς δημοσιεύθηκε το 1895 από τον Σπυρίδωνα Λάμπρο στο «Gatalogue of the Greek Manuscripts on Mount Athos». Το όνομα του γραφέα είναι Θεόκτιστος και περιέχει λαμπρή εικονογράφηση με χαρακτηριστικά παραδείγματα τους κανόνες αντιστοιχίας των ευαγγελίων, τα περίτεχνα επίτιτλα και τις μικρογραφίες των τεσσάρων Ευαγγελιστών στις προμετωπίδες των Ευαγγελίων. Σημειώνεται ότι ο 12ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την παραγωγή πολυτελών χειρογράφων, τα οποία προορίζονταν συνήθως για μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας των Κομνηνών ή για μεγάλα μοναστήρια της Κωνσταντινούπολης. 

Κατ’ εφαρμογή του Πλαισίου Συνεργασίας του Μουσείου J. P. Getty με το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο υπεγράφη το 2011, το αμερικανικό Μουσείο συμφώνησε στην παράδοση του εν λόγω χειρογράφου στο Ελληνικό Δημόσιο. 

Το αριστούργημα της μεσοβυζαντινής περιόδου θα εκτεθεί αρχικώς για σύντομο χρονικό διάστημα (15 Σεπτεμβρίου – 30 Οκτωβρίου) στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, μαζί με ένα φύλλο του χειρογράφου που εικονίζει προτομές των Δώδεκα Αποστόλων, το οποίο είχε αγοραστεί ξεχωριστά και ήταν εκτεθειμένο στο Μουσείο Κανελλοπούλου στην Αθήνα. 

Μετά το πέρας της έκθεσης το χειρόγραφο μαζί με το φύλλο του Μουσείου Κανελλοπούλου θα επιστρέψουν στη Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Διονυσίου στο Άγιο Όρος.

Πηγή: ΥΠΠΟΑ