Όταν ο πρώτος κερδοσκόπος εμφανίστηκε στη γη, ο Μαμωνάς του έδωσε δέκα
εντολές. Για να παραμένει πάντα εντός αγοράς και να λατρεύει έτσι τον
Κύριό του. Δέκα εντολές που θα έπρεπε να τις τηρεί ευλαβικά...
Εντολή πρώτη: Παίζε με τα λεφτά των άλλων. Το πολύ πολύ να τα χάσεις, αλλά δεν θα είναι τα δικά σου λεφτά.
Εντολή δεύτερη: Φόρα καλά ρούχα, κάπνιζε ακριβά πούρα, οδήγα ακριβά αυτοκίνητα. Πούλα αυτό που δεν είσαι. Μόνο έτσι θα πείσεις τους άλλους να ακολουθήσουν τις επιλογές σου. Μόνο έτσι θα τους τα πάρεις όλα.
Εντολή τρίτη: Πούλα πρώτος! Πούλα τους όλους!
Εντολή τέταρτη: Πόνταρε στα όνειρα των ανθρώπων και στις προσδοκίες τους. Τα όνειρα δεν μετριούνται, δεν κοστολογούνται και δεν εποπτεύονται.
Εντολή πέμπτη: Μην ακολουθείς το ρεύμα. Ούτε και να του εναντιώνεσαι. Οι άνθρωποι πορεύονται προς τη χαρά ή τη δυστυχία. Εσύ θα διαλέξεις τον τρίτο δρόμο, προς το κέρδος. Το κέρδος δεν έχει ούτε χαρά ούτε λύπη. Έχει, όμως, τις ρίζες του στον ενθουσιασμό και στην απογοήτευση των ανθρώπων.
Εντολή έκτη: Να μην ξέρει κανείς πόσα έχεις κερδίσει. Όταν οι άλλοι κερδίζουν θα λες και εσύ το ίδιο και όταν έχουν χάσει θα καταριέσαι τους αδίστακτους που οδήγησαν τον κόσμο στην καταστροφή.
Εντολή έβδομη: Να μην πιστεύεις. Αν εσύ είσαι καλός ψεύτης, σίγουρα υπάρχει κάποιος καλύτερος.
Εντολή όγδοη: Να μην λυπάσαι για τις ζημιές των άλλων. Τη δύσκολη ώρα δεν θα λυπηθεί κανείς για τις δικές σου απώλειες. Να είσαι σκληρός, ανελέητος και να μην αφήνεις περιθώρια στον αντίπαλό σου να σηκωθεί και πάλι στα πόδια του.
Εντολή ένατη: Μην γυρίζεις πίσω, μην επαναλαμβάνεις σήμερα αυτά που έκανες χθες. Κάποιοι έμαθαν από τη χθεσινή σου δράση και πρέπει πάντοτε να είσαι ένα βήμα μπροστά από τους διώκτες σου.
Εντολή δέκατη: Να τηρείς πάντοτε όλα τα παραπάνω. Κι αν αυτά δεν σε οδηγήσουν στη γη της επαγγελίας, να θυμάσαι ότι το ίδιο συνέβη και σε άλλους. Διότι οι εντολές αυτές είναι η μισή συνταγή της επιτυχίας. Η άλλη μισή βρίσκεται στα χέρια της θεάς Τύχης και όπως γνωρίζεις, η Τύχη είναι τυφλή.
Η θεολογική σημασία[6] του όρου σχετίζεται με την πλεονεξία η οποία είναι μια μορφή ειδωλολατρίας (Κολ. 3,5) αφού σημαίνει μεγαλύτερη προσκόλληση στα υλικά αγαθά παρά στο Θεό (Ματθ. 6,21), σαν να ήταν αυτά οι κύριοι του, περιφρονώντας τον αληθινό Κύριο (Ματθ. 6,24). Η επιλογή ενός ψεύτικου θεού αποκόπτει τον άνθρωπο από τον πραγματικό Θεό και τον οδηγεί, εν γνώση του, στην απώλεια, όπως τον Ιούδα τον πλεονέκτη (Ματθ. 6,15, Ιωαν. 17,12). Η αξία των φθαρτών αγαθών είναι μειωμένη κάτω από το πρίσμα της μέλλουσας ζωής (Λουκ. 6,20.24), και ο Μαμωνάς είναι άδικος, αλλά και ψεύτης και απατηλός, αφού είναι μωρία να στηρίζεται κανείς σε φθαρτά αγαθά τα οποία ο χρόνος αφανίζει και ο θάνατος αχρηστεύει (Ματθ. 6,19-20).
Πάντως, ο κάτοχος του πλούτου δεν σημαίνει ταυτόχρονα και τον υπηρέτη του. Σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας, η κατηγορία της πλεονεξίας απευθύνεται όχι στους "πλουτούντας" αλλά στους "δουλεύοντας", δηλ. αυτούς που υπηρετούν τον πλούτο (Ιωάννης ο Χρυσόστομος), καθώς υπήρξαν ευσεβείς οι οποίοι "πλούσιοι μεν ήσαν, αλλ' ου τω πλούτω εδούλευον" προσφέροντας αυτόν σε εκείνους που είχαν ανάγκη (Ευθύμιος ο Ζιγαβηνός)[7]. Απαραίτητη προϋπόθεση, ο πλούτος αυτός να μην είναι "εξ αρπαγής" (Ιωάννης ο Χρυσόστομος)[8].
Εντολή πρώτη: Παίζε με τα λεφτά των άλλων. Το πολύ πολύ να τα χάσεις, αλλά δεν θα είναι τα δικά σου λεφτά.
Εντολή δεύτερη: Φόρα καλά ρούχα, κάπνιζε ακριβά πούρα, οδήγα ακριβά αυτοκίνητα. Πούλα αυτό που δεν είσαι. Μόνο έτσι θα πείσεις τους άλλους να ακολουθήσουν τις επιλογές σου. Μόνο έτσι θα τους τα πάρεις όλα.
Εντολή τρίτη: Πούλα πρώτος! Πούλα τους όλους!
Εντολή τέταρτη: Πόνταρε στα όνειρα των ανθρώπων και στις προσδοκίες τους. Τα όνειρα δεν μετριούνται, δεν κοστολογούνται και δεν εποπτεύονται.
Εντολή πέμπτη: Μην ακολουθείς το ρεύμα. Ούτε και να του εναντιώνεσαι. Οι άνθρωποι πορεύονται προς τη χαρά ή τη δυστυχία. Εσύ θα διαλέξεις τον τρίτο δρόμο, προς το κέρδος. Το κέρδος δεν έχει ούτε χαρά ούτε λύπη. Έχει, όμως, τις ρίζες του στον ενθουσιασμό και στην απογοήτευση των ανθρώπων.
Εντολή έκτη: Να μην ξέρει κανείς πόσα έχεις κερδίσει. Όταν οι άλλοι κερδίζουν θα λες και εσύ το ίδιο και όταν έχουν χάσει θα καταριέσαι τους αδίστακτους που οδήγησαν τον κόσμο στην καταστροφή.
Εντολή έβδομη: Να μην πιστεύεις. Αν εσύ είσαι καλός ψεύτης, σίγουρα υπάρχει κάποιος καλύτερος.
Εντολή όγδοη: Να μην λυπάσαι για τις ζημιές των άλλων. Τη δύσκολη ώρα δεν θα λυπηθεί κανείς για τις δικές σου απώλειες. Να είσαι σκληρός, ανελέητος και να μην αφήνεις περιθώρια στον αντίπαλό σου να σηκωθεί και πάλι στα πόδια του.
Εντολή ένατη: Μην γυρίζεις πίσω, μην επαναλαμβάνεις σήμερα αυτά που έκανες χθες. Κάποιοι έμαθαν από τη χθεσινή σου δράση και πρέπει πάντοτε να είσαι ένα βήμα μπροστά από τους διώκτες σου.
Εντολή δέκατη: Να τηρείς πάντοτε όλα τα παραπάνω. Κι αν αυτά δεν σε οδηγήσουν στη γη της επαγγελίας, να θυμάσαι ότι το ίδιο συνέβη και σε άλλους. Διότι οι εντολές αυτές είναι η μισή συνταγή της επιτυχίας. Η άλλη μισή βρίσκεται στα χέρια της θεάς Τύχης και όπως γνωρίζεις, η Τύχη είναι τυφλή.
via
Μαμωνάς
Το ουσιαστικό Μαμωνάς απαντά τέσσερις φορές στην Καινή Διαθήκη[1] και είναι αραμαϊκής προέλευσης, πιθανότατα από τη ρίζα «’mn» που σημαίνει "αυτό το οποίο κάποιος εμπιστεύεται"[2]. Η λέξη δεν εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, όμως σε εβραϊκά κείμενα χρησιμοποιείται με τις έννοιες "πόρος", "κέρδος" (κυρίως το ανέντιμο), "αποζημίωση", ""λύτρα" ή "δωροδοκία", δίνοντας πάντα την αίσθηση του αναξιοπρεπούς και αποτελώντας στόχο ηθικής επίκρισης[3]. Λέξεις παρόμοιες του Μασοριτικού, εβραϊκού κειμένου της Π.Δ. (όπως στα Ψαλμ. 37,3 και ίσως Ησ. 33,6)[4], αποδίδονται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ως "πλούτος ή αργύριον"[5].Η θεολογική σημασία[6] του όρου σχετίζεται με την πλεονεξία η οποία είναι μια μορφή ειδωλολατρίας (Κολ. 3,5) αφού σημαίνει μεγαλύτερη προσκόλληση στα υλικά αγαθά παρά στο Θεό (Ματθ. 6,21), σαν να ήταν αυτά οι κύριοι του, περιφρονώντας τον αληθινό Κύριο (Ματθ. 6,24). Η επιλογή ενός ψεύτικου θεού αποκόπτει τον άνθρωπο από τον πραγματικό Θεό και τον οδηγεί, εν γνώση του, στην απώλεια, όπως τον Ιούδα τον πλεονέκτη (Ματθ. 6,15, Ιωαν. 17,12). Η αξία των φθαρτών αγαθών είναι μειωμένη κάτω από το πρίσμα της μέλλουσας ζωής (Λουκ. 6,20.24), και ο Μαμωνάς είναι άδικος, αλλά και ψεύτης και απατηλός, αφού είναι μωρία να στηρίζεται κανείς σε φθαρτά αγαθά τα οποία ο χρόνος αφανίζει και ο θάνατος αχρηστεύει (Ματθ. 6,19-20).
Πάντως, ο κάτοχος του πλούτου δεν σημαίνει ταυτόχρονα και τον υπηρέτη του. Σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας, η κατηγορία της πλεονεξίας απευθύνεται όχι στους "πλουτούντας" αλλά στους "δουλεύοντας", δηλ. αυτούς που υπηρετούν τον πλούτο (Ιωάννης ο Χρυσόστομος), καθώς υπήρξαν ευσεβείς οι οποίοι "πλούσιοι μεν ήσαν, αλλ' ου τω πλούτω εδούλευον" προσφέροντας αυτόν σε εκείνους που είχαν ανάγκη (Ευθύμιος ο Ζιγαβηνός)[7]. Απαραίτητη προϋπόθεση, ο πλούτος αυτός να μην είναι "εξ αρπαγής" (Ιωάννης ο Χρυσόστομος)[8].
Βιβλιογραφία
- "Mamonas", Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), edited By Gerhard Kittel and Gerhard Friedrich, W.B. Eerdmans 1985.
- "Μαμωνάς", Gerhard Friedrich, Gerhard Kittel et al., Theological Dictionary of the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing 1976, τόμ. 4.
- "Πλεονεξία", Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη κ.ά.), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 815-818.
- Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1989.
- Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983.
Υποσημειώσεις
- ↑
*Ματθ. 6,24: "Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ή γάρ τόν ένα μισήσει καί τόν έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται καί τού ετέρου καταφρονήσει. ου δύνασθε θεώ δουλεύειν καί μαμωνά."- Λουκ. 16,9: "Καί εγώ υμίν λέγω, εαυτοίς ποιήσατε φίλους εκ τού μαμωνά τής αδικίας, ίνα όταν εκλίπη δέξωνται υμάς εις τάς αιωνίους σκηνάς."
- Λουκ. 16,11: "ει ούν εν τώ αδίκω μαμωνά πιστοί ουκ εγένεσθε, τό αληθινόν τίς υμίν πιστεύσει;"
- Λουκ. 16,13: " Ουδείς οικέτης δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν· ή γάρ τόν ένα μισήσει καί τόν έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται καί τού ετέρου καταφρονήσει. ου δύνασθε θεώ δουλεύειν καί μαμωνά.".
- ↑ "Mamonas", Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), edited By Gerhard Kittel and Gerhard Friedrich, W.B. Eerdmans 1985, σελ. 552.
- ↑ Theological Dictionary Of The New Testament (Abridged in one Volume), ό.π.
- ↑ "Μαμωνάς", Gerhard Friedrich, Gerhard Kittel et al., Theological Dictionary of the New Testament, Wm. B. Eerdmans Publishing 1976, τόμ. 4, σελ. 387.
- ↑ Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1989, σελ. 125α.
- ↑ Βλ. σχετικά: "Πλεονεξία", Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη κ.ά.), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 818.
- ↑ Οι πατερικές ερμηνείες στο: Τρεμπέλας, ...εις το Κατά Ματθαίον..., ό.π., σελ. 125β.
- ↑ Τρεμπέλας Ν. Παν., Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 470.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου